Coutelino(-en-mato)
Deschampsia cespitosa
Poaceae Graminaceae
Noms en français : Canche cespiteuse, Canche gazonnante.
Descripcioun :La coutelino-en-mato trachis pulèu en mountagno au nostre, dins li relarg umide l'ivèr e secarous l'estiéu. Es uno grando planto en mato emé uno lengueto longo e pounchudo (> 4 mm). I'a dos flour dins cado espigueto coume pèr tóuti li Deschampsia. Se destrìo de Deschampsia media qu'à de fueio plano emé 9 à 11 costo dessubre e rufo dessouto. Peréu l'arèsto es estacado vers lou bas de la lemma. La subsp. presentado, cespitosa, a de glumo d'en aut mai longo que 3,5 mm.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Deschampsia
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Palun
- Marlo
- Mueio
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Deschampsia cespitosa (L.) P.Beauv., 1812
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753